Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie

POJĘCIE PRZEMOCY W RODZINIE

Kiedy mówimy o przemocy w rodzinie?

Przemoc w rodzinie, określana także jako przemoc domowa to jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia  i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.

Kogo dotyczy przemoc w rodzinie?

Przez członków rodziny  należy rozumieć wstępnych (rodziców, dziadków), zstępnych (dzieci, wnuków), małżonka, rodzeństwo, powinowatych w tej samej linii lub stopniu, osobę przysposobioną i jej małżonka, a także osobą pozostającą we wspólnym pożyciu i gospodarstwie domowym.

 CYKL PRZEMOCY

Przemoc domowa rzadko jest czynem jednorazowym. Znacznie częściej jest procesem o długiej nawet kilkunastoletniej historii. Ma tendencję do powtarzania się według zauważalnej prawidłowości. Cykl przemocy składa się zwykle z trzech następujących po sobie faz:

• faza narastającego napięcia – jest to początek cyklu, który charakteryzuje się wzrostem napięcia i natężeniem sytuacji konfliktowych

• faza ostrej przemocy – następuje wybuch gniewu i wyładowanie agresji

• faza miodowego miesiąca – jest to faza skruchy ze strony sprawcy okazywania żalu, która jednak, bez specjalistycznej pomocy, kończy się nawrotem przemocy spowodowanym ponownym wzrostem napięcia u sprawcy.

Formy przemocy w rodzinie:

• przemoc fizyczna – to m.in. popychanie, kopanie, bicie, policzkowanie, duszenie, obezwładnianie, przytrzymywanie, szczypanie, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni, porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy

• przemoc psychiczna – to m.in. wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, stosowanie gróźb, zawstydzanie, wyśmiewanie, stała krytyka, kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami, domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia

• przemoc seksualna – to m.in. wymuszanie pożycia seksualnego, nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, krytyka zachowań seksualnych

• przemoc ekonomiczna – to m.in. odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia zarobkowej pracy, niezaspokajanie materialnych potrzeb rodziny

Procedura "Niebieskiej Karty"

Podejmowanie interwencji w rodzinie dotkniętej przemocą odbywa się w oparciu o procedurę „Niebieskie Karty”. Procedura obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli:

•    jednostek pomocy społecznej

•    komisji rozwiązywania problemów alkoholowych

•    policji

•    oświaty

•    ochrony zdrowia

w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNMY DS. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE

Czym jest Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie?

Zespół interdyscyplinarny to grupa osób reprezentująca instytucje i organizacje, której celem jest podejmowanie działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie

Na jakiej podstawie działa zespół interdyscyplinarny?

Zespół interdyscyplinarny powołuje wójt, burmistrz albo prezydent miasta na mocy art.9a ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Kto wchodzi w skład zespołu interdyscyplinarnego?

W skład zespołu wchodzą przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowych, kuratorzy sądowi oraz prokuratury. W skład zespołu interdyscyplinarnego mogą wchodzić także prokuratorzy oraz przedstawiciele innych podmiotów działających na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Procedura nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą !!!

Wszczęcie procedury "Niebieskie Karty" następuje przez wypełnienie formularza "Niebieska Karta" w przypadku powzięcia, w toku prowadzonych czynności służbowych lub zawodowych, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie.

Czynności podjęte w ramach procedury dokumentowane są przy pomocy następujących formularzy:

Formularz „Niebieska Karta – A” : wypełnienie go wszczyna procedurę; formularz wypełnia jeden z przedstawicieli w.w. podmiotów

Formularz „Niebieska Karta – B” : jest przekazywany ofiarom przemocy w rodzinie; zawiera pouczenie oraz informacje nt. czym jest przemoc, jak zmienić swoją sytuację, gdzie szukać pomocy (wykaz placówek udzielających wsparcia)

Formularz „Niebieska Karta – C” : wypełnia się go jeżeli zachodzi podejrzenie, że osoba, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, dopuściła się po raz kolejny stosowania przemocy w rodzinie

Formularz „Niebieska Karta – D”: wypełniany jest w obecności osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie.

ZAKOŃCZENIE PROCEDURY "NIEBIESKIE KARTY"

•    Głównym kryterium, w oparciu o które kończona jest procedura nie jest czas jej trwania, ale ustanie przemocy w sposób trwały i zrealizowanie indywidualnego planu pomocy rodzinie. Decyzję o jej zakończeniu podejmuje zespół interdyscyplinarny lub grupa robocza. Procedura zostaje również zakończona, gdy zespół rozstrzygnie o braku zasadności podejmowanych działań, np. w sytuacji gdy w rodzinie nie dochodzi do przemocy a konfliktów.

•    Należy pamiętać, że zawsze istnieje możliwość ponownego wszczęcia procedury jeżeli ponownie wystąpi przemoc.

DZIAŁANIA PRZEWIDZIANE PROCEDURĄ W PRZYPADKU KRZYWDZENIA DZIECI

•    W przypadku podejrzenia stosowania przemocy wobec dziecka czynności realizowane w ramach procedury uruchamia się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego (czyli osoby, która w danej chwili zajmuje się dzieckiem). W sytuacji, gdy osobą stosującą przemoc wobec dziecka jest jeden lub oboje rodziców konieczne wtedy jest odwołanie się do innych dorosłych mogących wspierać dziecko. Osobie działającej na rzecz dziecka przekazuje się formularz "Niebieska Karta-B" i w dalszym postępowaniu instytucji jest partnerem w dbaniu o interesy dziecka. Dziecka nie zaprasza się na posiedzenia grupy roboczej.